محسن قنبریان، استاد حوزه علمیه قم و پژوهشگر فقه سیاسی است. او با تاکید بر نظرات افرادی چون شهید سید محمدباقر صدر، نه تنها حق تعیین سرنوشت را دارای مبانی فقهی می‌داند، بلکه آن را با توضیحات مفصلی از ادراکات قطعی عقل و یک حق اساسی مستقل از شرع عنوان می‌کند. حجت الاسلام قنبریان از مردم سالاری دینی دفاع می‌کند و آن را در واقع حقی از سوی فقیه و حقی از سوی مردم می‌دانند که با انتخاب آزادانه مردم، این دو با یکدیگر جمع می‌شوند.

حسن یوسفی اشکوری، پژوهشگر دین، فعال سیاسی و نماینده مجلس اول است. او مولف کتاب‌ها و مقاله‌هایی متعددی همچون «نوگرایی دینی» است. آقای اشکوری در سه جلسه به بیان تجربیات خود از ایده جمهوری اسلامی و نسبتش با دموکراسی سخن گفت. او در این جلسات با تحلیل مساله اذن تصرف و مبنای حاکمیت ملی، از طرح عباراتی چون «مردم سالاری دینی» یا «حکومت الهی» و حتی «حکومت الهی مردمی» انتقاد کرد.

عبدالله محمدی، استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران است. وی مقالات متعددی را در حوزه کلام جدید و فلسفه دین تالیف کرده و اعتقاد دارد که اعتبار آراء عمومی حتی به عنوان یک رکن مشروعیت، در تضاد با توحید است. حجت الاسلام دکتر محمدی مدافع ولایت انتصابی فقیه عادل از سوی خداوند هست و می‌گوید: مردم سالاری دینی، به معنای اعتبار بخشیدن به آراء عمومی نیست، بلکه تعالیم اسلامی اقتضاء می‌کنند که بدون همراهی مردم نمی‌توان دین را در جامعه عینیت داد.

محمد سروش محلاتی، پژوهشگر فقه سیاسی و استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم است و از او آثار متعددی مثل «امکان سنجی انتخابات در نظام اسلامی» منتشر شده است. حجت الاسلام سروش محلاتی در این جلسه، از جریاناتی که در شکل گیری قانون اساسی دخالت داشتند، سخن گفته و اعتقاد دارد که بسیاری از نزاع‌های فعلی در مجلس خبرگان قانون اساسی مطرح بوده و افرادی چون شهید بهشتی، نظرات مهم و کارآمدی داشته‌اند، اما بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شده‌اند.

عبدالعلی بازرگان، قرآن پژوه و نویسنده کتاب‌هایی مانند «شورا و بیعت؛ حاکمیت خدا در حکومت مردم» است. مهندس بازرگان در دو جلسه با محور قرار دادن قرآن و سنت -با تاکید بر کلمات امام علی علیه السلام در نهج البلاغه- از به رسمیت شناخته شدن حق تعیین سرنوشت سخن گفته و از تفاوت اساسی تعالیم دینی با وضع موجود صحبت می‌کند.

پرویز امینی، جامعه شناس، استاد دانشگاه و مولف کتاب «مهار قدرت در مردم سالاری دینی» است. دکتر امینی معتقد است که نباید در دام سکولاریسم غربی افتاد، اما در عین حال به خلا تئوری حکمرانی اسلامی قائل هستند و اصرار دارند که بجای «دین سالاری مردمی» باید به سمت «مردم سالاری دینی» حرکت کرد و با ارائه خوانشی معقول و متناسب با وضعیت کنونی جامعه سیاسی ایران، حکمرانی را از وضعیت انسداد خارج کرد.

مینو معلم، فوق دکتری جامعه شناسی از دانشگاه برکلی کالیفرنیا و استاد جنسیت و مطالعات زنان در آن دانشگاه است. او نویسنده مقالات و و کتاب‌های متعددی مانند «بنیادگرایی اسلامی و سیاست فرهنگی پدرسالارانه در ایران» است. در این جلسه از خانم دکتر معلم درخواست کردیم تا پیرامون «موانع تعیین سرنوشت زنان در جامعه ایران» و نظریه «تبعیض مثبت به نفع زنان» برای ما بگوید.

الهه کولایی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح‌طلب و نماینده مجلس ششم شورای اسلامی بوده و دارای تالیفات و مقالاتی چون «نقش زنان در توسعه کشورهای اسلامی» است. دکتر کولایی با تکیه بر تجربه کارآمد از مدیریت زنان در کشورهای دیگر خصوصاً در زمینه رفاه و همچنین با تاکید بر ظرفیت‌های فقهی که از حضور زنان در مناصب مهم اجتماعی-سیاسی، مانع زدایی می‌کنند، به دفاع از حضور موثر زنان می‌پردازد.

فروغ نیلچی زاده استاد حوزه و دانشگاه است و سخنرانی‌های متعدد، تالیفات و مقالاتی را مانند «کنکاشى درکلام امام (ره) برارتجاع فمینیسم» در کارنامه خود دارد. خانم نیلیچی زاده معتقد است که اگر تفاوت‌های بین زنان و مردان دیده نشود، ظلم‌های بزرگی به زنان خواهد شد. او می‌گوید: کوچک‌ترین عضو جامعه، خانواده است اما جامعه عرف زده مدرن، انسان را کوچک‌ترین عضو جامعه قرار داده‌ است. وی پذیرش مناصب مهم اجتماعی و سیاسی توسط زنان را منع مطلق نمی‌کند، اما جایگاه اساسی زن را در مادری می‌بیند.

زهره رنجبر، قرآن پژوه، استاد حوزه و دانشگاه، دکتری مدرسی معارف اسلامی از دانشگاه پردیس فارابی و نویسنده مقالاتی مانند «نقش زمینه در فهم معنای متن قرآن» است. خانم رنجبر اعتقاد دارند که بسیاری از مواردی را که برخی زنان احساس می‌کنند حقشان پایمال شده، ریشه در نظریات فقهی دارد که با برخی معیارهای فقهی و همچنین توجه به زمینه شکل گیری آن احکام، قابل بازنگری هستند.

فاطمه فلاح تفتی، دارای دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه قم، استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، و مولف کتاب «حاکمیت، حجاب و عفاف» است. خانم فلاح تفتی معتقد است بسیاری از سوء تفاهم‌هایی که درباره دیدگاه دین به زنان وجود دارند، با تبیین یک نگاه منظومه وار به اسلام، قابل برطرف شدن هستند و وی در این جلسه به ذکر برخی از این موارد می‌پردازد.

سید فرید سیدجوادی استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم است. وی ضمن تفکیک «دین حنیف» از «دین آباء و اجدادی» بر ضرورت استنباط دین وحیانی، ناب و فارغ از تعینات و تحمیل‌های خارجی تاکید دارد. حجت الاسلام سید جوادی معتقد است که دین برای نفی سلطه های غیر الهی بر انسان آمده و استبدادهای برآمده از خوانش‌های دینی که اسلام هم از آن مصون نبوده، ما را به این دعوت می‌کند که به ناب، خالص، حنیف و فطری بودن دین توجه کنیم.

عمادالدین باقی محقق، فعال حقوق بشر، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب و رییس و بنیا‌ن‌گذار کمیته دفاع از حقوق زندانیان است. باقی در کوران فعالیت‌های مطبوعات آزاد در سال‌های ۷۸ تا ۸۰ خود را به افکار عمومی شناساند.

باقر انصاری، دانشيار دانشکده حقوق در دانشگاه شهید بهشتی است. او معتقد است بسیاری از منتقدان اعلامیه جهانی حقوق بشر، از محتوای آن اطلاع کافی ندارند. دکتر انصاری می‌گوید کشورهایی که نظارت نهادهای حقوق بشری را پذیرفته‌اند، کارآمدی بهتری در زمینه رفاه و مبارزه با فساد داشته‌اند. وی موارد تضاد اسلام با این اعلامیه را بسیار اندک عنوان می‌کند و اعتقاد دارد که مشکلاتی که در حال حاضر در زمینه حقوق بشر وجود دارد، بیشتر از آنکه معلول اسلام یا قوانین کشور باشد، ناشی از تصمیماتی است که در مقام اجرا گرفته شده.